Niet genen bepalen immuunsysteem maar omgeving

De Morgan, Sara Vandekerckhove 30-Sept, pg13

Iedereen heeft een uniek immuunsysteem. Maar hoe die 'witte soldaten' er uitzien, hangt grotendeels af van onze omgeving en niet van onze genen. Belgische onderzoekers proberen nu de hele immuuncode te ontrafelen.

"We stappen steeds meer af van het simplistische idee dat er slechts één type immuunsysteem bestaat", zegt Adrian Liston, hoofd van het VIB-KU Leuven Laboratorium voor Translationele Immunologie. Samen met twee andere immunologen gaf ze in een review in Trends in Immunology haar visie op de nieuwe inzichten erover.

Elke mens erft een uniek genenpakket dat ons helpt om infecties te overwinnen en dat bepaalt hoe ons immuunsysteem eruitziet. Maar recent onderzoek heeft nu uitgewezen dat niet die genen, maar onze geschiedenis, omgeving en levensstijl voor 60 tot 80 procent verantwoordelijk zijn voor de verschillen tussen immuunsystemen.

Drie belangrijke factoren bepalen mee hoe goed of slecht je reageert op allerlei bacteriën en virussen.

1. Infecties

De meeste verschillen tussen mensen als het over het immuunsysteem gaat, zijn te wijten aan langdurige infecties. Loopt iemand herpes of gordelroos op, dan heeft dat een enorm effect op de 'witte soldaten'. De wisselwerking tussen het virus en het immuunsysteem verandert langzaam de cellulaire samenstelling ervan en maakt het meteen ook gevoeliger voor dat specifieke virus.

Bovendien maakt het je meteen ook vatbaarder voor allerlei andere virussen. Bij mensen die niet geïnfecteerd raken, vinden die veranderingen niet plaats. Hun immuunsysteem blijft door de jaren heen relatief stabiel.

2. Leeftijd

Vanaf een bepaalde leeftijd slaat het immuunsysteem weer 'op hol'. Leeftijd speelt een belangrijke rol in de evolutie ervan. Waarom precies hebben onderzoekers nog niet kunnen achterhalen, maar het is wel bewezen dat het immuunsysteem anders reageert op bedreigingen van buitenaf naarmate we ouder worden.

Dat heef te maken met de thymus of zwezerik, een orgaan dat verschrompelt na de puberteit, en vervolgens geen cellen meer produceert die net infecties helpen bestrijden. Eens de thymus het laat afweten, word je sneller ziek.

3. Omgeving en levensstijl

Onderzoek bij mensen die samenleven heeft aangetoond dat de omgeving en de levensstijl een groot effect hebben op de levensstijl. Luchtkwaliteit, voeding, stress, slaappatronen hebben een grote impact op hoe goed je gewapend bent tegen virussen en bacteriën. Koppels die samenwonen hebben een gelijkaardig immuunsysteem.