Congratulations Dr Garcia-Perez!

Today Dr Josselyn Garcia-Perez successfully defended her PhD, and also published an outstanding first-author paper on the genetics of Multiple Sclerosis in Brain. A double congratulations to our newest alumni!

Hoe we de strijd tegen alzheimer en parkinson alsnog kunnen winnen

Ooit spreken we over alzheimer en parkinson in de verleden tijd, beloven onderzoekers van VIB, KU Leuven, UAntwerpen, UGent, ULB en imec.

Farmagigant Pfizer trekt de stekker uit haar alzheimer- en parkinsononderzoek. Patiënten voelen zich aan hun lot overgelaten en wetenschappers zijn ontgoocheld of zelfs boos. Hoe moet het nu verder met de zoektocht naar medicatie? De oplossing moet van heel de samenleving komen.

Verder zonder Pfizer

Dat een reus als Pfizer de handdoek in de ring gooit is een klap. Wereldwijd kampen miljoenen mensen met alzheimer of parkinson, en dat cijfer zal alleen maar toenemen. De boodschap die zij hiermee krijgen is ongemeen hard. In de praktijk betekent het terugtrekken van een van de grootste farmaceutische spelers een fameuze opdoffer voor het uittesten van beloftevolle medicatie in klinische studies.

In die studies richtten farmaceutische bedrijven als Pfizer, maar ook BioGen, Eli Lilly, Roche en Janssen Pharmaceutica, de afgelopen jaren volop hun pijlen op het zogenaamde amyloïde beta. Amyloïde beta klit samen tot de typische eiwitophopingen in de hersenen bij alzheimer. Ondanks miljarden investeringen, bleven die pogingen zonder resultaat. Ook voor parkinson, waar een ander eiwit (alpha synucleïne) zich ophoopt, is er nog geen medische doorbraak.

Het verschil tussen ziek en gezond

Daarom blijven hersenwetenschappers wereldwijd verder zoeken naar nieuwe pistes. We boekten vooruitgang, maar er blijven gaten in onze kennis. Is onze aanpak niet te simplistisch en moeten we juist op verschillende fronten tegelijk werken?

In de zoektocht naar antwoorden, moeten we niet alleen alzheimer, parkinson of andere hersenaandoeningen onderzoeken, maar ook inzetten op fundamenteel onderzoek om beter te begrijpen hoe gezonde hersenen functioneren.

Hoe verschilt de ene zenuwcel van de andere en hoe communiceren ze met elkaar? Hoe worden herinneringen opgeslagen in dat oneindig complexe netwerk? Hoe blijven onze hersenen ‘fit’, en wat doet slaap of veroudering met ons? Pas als we het verschil tussen ziek en gezond écht begrijpen kunnen we op de juiste manier vooruit.

Topprioriteit

Willen we een topprioriteit maken van medicatie én preventie, dan moeten we ambitieus blijven op onderzoek op alle vlak. Dus ook naar de specifieke processen die aan de basis liggen van ziekten zoals alzheimer en parkinson. Hierin boekten wij, en collega’s wereldwijd, de afgelopen jaren belangrijke successen. Via genetische analyse en het ontrafelen van biochemische mechanismen sporen we nieuwe behandelingspistes op. Door te werken aan spitstechnologie (van Vlaamse bodem!) kunnen we ook in het onderzoek steeds een versnelling hoger schakelen. Denk maar aan nieuwe meetinstrumenten, microscopen met superresolutie, meer relevante ziektemodellen en nauwkeurigere analyses tot op het niveau van individuele cellen.

Het talent en de wil is er, maar we kunnen dit niet alleen. We hebben de farmaceutische industrie nodig om onze laboresultaten te vertalen naar experimentele medicijnen en te testen bij mensen. Die verantwoordelijkheid dragen we samen: basisonderzoek brengt nieuwe therapeutische pistes, daarvoor moet de overheid voldoende langdurige en stabiele financiering voorzien. Ook de industrie moet meer gestimuleerd worden om met deze resultaten aan de slag te gaan. 

Door voldoende druk vanuit de samenleving kunnen we alle partners ertoe aanzetten om bij de les te blijven. Om een antwoord te bieden op het groeiende probleem van antibioticum-resistentie, waar industriële partners ook afhaakten, hebben overheden met succes nieuwe mogelijkheden gecreëerd, bijvoorbeeld door het aanboren van nieuwe financieringskanalen en het uittekenen van een beter regulatorisch landschap.

De beslissing van Pfizer moeten we aangrijpen om als samenleving duidelijk te stellen dat niets doen onaanvaardbaar is. We moeten een kader scheppen waarin dit broodnodig medisch onderzoek niet alleen mogelijk blijft, maar net gestimuleerd wordt.

Een raket naar de maan sturen leek eeuwenlang totaal onmogelijk. Aids was een doodvonnis. Kanker onbehandelbaar. Ooit spreken we ook over alzheimer en parkinson in de verleden tijd.

De uitdaging is groot, maar het antwoord heel eenvoudig: opgeven is geen optie.

Patrik Verstreken (directeur VIB-KU Leuven Centrum voor Hersenonderzoek), Christine Van Broeckhoven (directeur VIB-UAntwerpen Centrum voor Moleculaire Neurologie), Sebastian Haesler (directeur NERF, Neuro-Electronics Research Flanders, VIB - imec - KU Leuven), Jo Bury en Johan Cardoen (Managing Directors VIB), Jérôme Van Biervliet (VIB Discovery Sciences). Verbonden aan VIB-KU Leuven Centrum voor Hersenonderzoek: Ludo Van Den Bosch, Stein Aerts, Bart De Strooper (ook Directeur UK Dementia Research Institute), Joris de Wit, Adrian Liston, Joost Schymkowitz, Frederic Rousseau, Rose Goodchild, Pierre Vanderhaeghen (ook verbonden aan ULB). Verbonden aan NERF: Vincent Bonin, Fabian Kloosterman, Aya Takeoka, Alan Urban. Verbonden aan VIB-UGent Centrum voor Inflammatieonderzoek: Roosmarijn Vandenbroucke, Geert van Loo. Verbonden aan UZ Gent: Tim Van Langenhove, Patrick Santens

De Morgan, 13-Jan 2018

An interview with Stephanie Humblet-Baron

An interview between Dr Liesbeth Aerts and Dr Stephanie Humblet-Baron on her recent paper in JACI:

Can you summarize the significance of your findings in a few sentences for people outside your field?

Working in the field of primary immunodeficiency disorders, we described a new mouse model for severe combined immunodeficiency (SCID), recapitulating the key clinical features of SCID patients suffering of both immunodeficiency and autoimmunity (leaky SCID). Importantly our model proposed a novel efficient therapeutic approach for this disease.

What made the paper particularly outstanding?

Due to the pre-clinical evidence of a drug efficiency to treat a rare disease, patient clinical trials can be directly proposed. This treatment is already approved for human use in arthritis, so it could be rapidly be repurposed for leaky SCID patients. In addition, our model is available for further pre-clinical assay, including gene therapy.

When did you realize you were on to something interesting?

When I started to work with this model I already knew which gene was mutated (Artemis). However when I saw the mice for the first time I could tell that they were developing the exact same symptoms that we see in the clinic. I knew that other mouse models working on this gene had never seen leaky SCID symptoms, so I knew we needed to explore in depth the model. The other key moment was after treating our mice with the drug (CTLA4-Ig) – it completely blocked disease, making this a very valuable project with new therapeutic opportunities for patients.

Did the technology available at the department make a difference?

The FACS core was the major technique used for investigation this project.

A huge amount of work and energy must have gone into the paper. How did you cope with stress and doubts?

Liesbeth this is a joker question!

The project went actually quite smoothly, the hard time I got during this project was rather adjusting myself with motherhood and life in science at the same time.

What are you personally most proud of?

This work can be seen as translational medicine, with direct therapeutic benefit for the patients. The ability for better understanding the mechanism of the disease was also valuable to me.

Can you share some advice for others?

Always envision your project as a story to write and tell. When you find a new result ask what would be the next question and continue to explore it further.

Commercial staining kits

Foxp3 staining is notoriously difficult. The original protocols did not work, and it was a major breakthrough when BD and eBio released fix/perm kits that allowed good Foxp3 staining. The companies keep the formula secret, so that you have to buy from them, but it turns out 0.1% dishwashing liquid works just as well...

Pay-to-publish

Open access publication is great in theory, but in practice it had lead to hundreds of fake scientific journals springing up in the hope that pseudo-scientists will pay-to-publish their junk in a real-sounding scientific journal. Todays example... I mean, really?

Let's stop making science unwelcome to women

These are the new bathrooms installed at the University of Leuven Biomedical Sciences campus.

I kinda feel like this would be a lot funnier if KUL didn't have a 500+ year history of gender inequality. This is not a big deal compared to the long-term gender inequality in hiring at the professorial level. On the other hand, it certainly doesn't help. Like, if you are not going to fix your sexist hiring practices, the least you can do is to not actively belittle women on the biomedical science campus.

Experimentation

Belgian Immunology Society meeting 2017

This year the Belgian Immunology Society meeting was hosted by the Translational Immunology laboratory in Leuven, with the theme "immune regulation". We had record attendence, with dedicated sessions on fundamental immunology, clinical immunology, neuroimmunology and tumour immunology. Great morning talks by Belgian scientists, an interactive poster session, and an afternoon keynote session with outstanding presentations from Anne Puel (INSERM, France), Denise Fitzegerald (QUB, UK), Gabriele Bergers (VIB), Anne Dejean (Toulouse, France) and Gitta Stockinger (Crick Institute, UK). I certainly learned a lot of immunology on the day!

Many thanks to our scientific coordinators and session chairs: Susan Schlenner (KUL), Niels Hellings (Hasselt), Erika Van Nieuwenhove (UZ Leuven) and Abhishek Garg (KUL). The meeting would not have been such a success without Wim Cockx, Caroline Lenaerts and all the volunteers from the lab who helped out on the day.

Great support from our sponsors made it all happen:

Platinum sponsor: BD Bioscience

Silver sponsors: ThermoFisher, Stem Cell Technologies, Sanbio, BioLegend, Bioconnect, Analis, Miltenyi Biotech

Bronze sponsors: VWR, biotechne

Presentation of the EFIS-IL lecture award to Prof Gitta Stockinger (Crick Institute, UK) by BIS President Oberdan Leo. 

Jobs, jobs, jobs!

Two post-doc positions now open in immunology, plus a technician position in the FACS Core, and very soon we will be opening up a new position in endocrinology!

Will pancreatic cancer be the next target for immunotherapy?

Pancreatic cancer is one of the scariest diagnoses a patient can receive. Even though it is a rare disease, with only 1 in 100 people developing it, it is a rapid killer - even with the best medical attention the median survival rate is less than 6 months.

In a study just published this week in Oncotarget, our laboratory looked at the relationship between autoimmunity of the pancreas and pancreatic cancer. We found that mice prone to pancreatic autoimmunity develop greater levels of immune infiltration around tumours in the pancreas, and this substantially slowed the growth of the tumour.

The reason why this result is so important is that it means our immune system can actually combat pancreatic cancer, if we can just drive an autoimmune reaction against the tumour. Here we used genetics to create an autoimmune-prone mouse, but immune checkpoint blockade therapies can create exactly the same pro-autoimmune response in patients. Our results therefore suggest that there is an effective latent response against pancreatic cancer that is waiting to be unleashed by immune checkpoint inhibitors. 

Original article: Dooley et al, "NOD mice, susceptible to pancreatic autoimmunity, demonstrate delayed growth of pancreatic cancer". Oncotarget, 8(46):80167